Ποιοι είναι αυτοί οι «αλγόριθμοι» που αλλάζουν την καθημερινή μας ζωή; Τι κρύβεται στην άλλη πλευρά του μαθηματικού παγόβουνου;
Οι «αλγόριθμοι» είναι μια πολυσυζητημένη λέξη που πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι καταλαβαίνουν, αλλά λίγοι γνωρίζουν περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Χρειαζόμαστε έναν ειδικό στον κώδικα και στις εξισώσεις για να μας καθοδηγήσει σε ένα ασφαλές ταξίδι στον άγνωστο κόσμο της ψηφιακής μοντελοποίησης.
Για τη διακεκριμένη επιστήμονα Ορελί Ζαν, δεν υπάρχει τίποτα πιο απλό ή πιο ευανάγνωστο από μια γραμμή κώδικα: πρόκειται για την υπόσχεση της κατανόησης, μέσω της εικονοποίησης των φαινομένων, της ίδιας της ζωής –όλων των φυσικών, οικονομικών ή κοινωνικών φαινομένων– οποιουδήποτε συστήματος, ζωντανού ή αδρανούς. Η ανάπτυξη ενός αλγορίθμου σημαίνει τη χάραξη μιας διαδρομής επίλυσης για ένα δεδομένο πρόβλημα. Μιας διαδρομής συγκεκριμένης και αξιόπιστης.
Κατάδυση στο εικονικό, προκειμένου να κατανοήσουμε το πραγματικό: αν η προσέγγιση αυτή φαίνεται παράδοξη, για την ερευνήτρια είναι η μοναδική μέθοδος για να συλλάβει τον κόσμο μας, ο οποίος συνεχώς θέτει δυσπρόσιτα και δυσερμήνευτα ερωτήματα. Και ακριβώς αυτό το μέσο, η Αλγοριθμική Επιστήμη, διαχωρίζει αλλά και συνδέει το πραγματικό και το εικονικό σύμπαν. Η κατανόηση της λειτουργίας της οδηγεί στην κατανόηση μιας διαδικασίας που συμφιλιώνει αυτούς τους δύο κόσμους.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ……………………………………………… 15
Υπάρχει πάντα μια πρώτη φορά ………………………… 26
1 يمزراوخلا ΛΙΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ………………………………… 35
Περσία: εκεί όπου ξεκίνησαν όλα… ή περίπου…………….. 36
Ένα διάλειμμα στον κήπο (εφαρμοσμένα μαθηματικά) ……. 40
Ο αλγόριθμος δεν είναι συνταγή μαγειρικής
(το αντίστροφο όμως ισχύει)………………………… 43
Welcome to the Neguev Desert ……………………………. 48
2 ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΜΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ …………………………… 52
Η ανακάλυψη της γλώσσας και ερωτήματα δίχως απάντηση . . 60
Ο πρώτος μου «πραγματικός» αλγόριθμος ………………. 71
Το παράδοξο της προσομοίωσης: κατανόηση
του πραγματικού μέσω του εικονικού ……………….. 74
Ένας αλγόριθμος μοντελοποίησης της μορφολογίας
των νανοσωματιδίων ……………………………… 80
Από τον αλγόριθμο στον κώδικα προγραμματισμού ………. 83
Οι θυσίες που κάνει κανείς στη διατύπωση υποθέσεων ……. 85
3 ΜΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΔΙΧΩΣ ΤΕΛΟΣ; ΟΙ ΑΛΓΟΡΙΘΜΙΚΕΣ
ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ……………………………………… 91
Από την ψηφιακή μηχανική… στην ιατρική………………. 92
Πώς είπατε; «Αλγοριθμική προκατάληψη»; ………………. 94
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ
12
Οι ρητές αλγοριθμικές προκαταλήψεις ………………….. 100
Οι υπόρρητες αλγοριθμικές προκαταλήψεις ……………… 105
Τα παράδοξα της παρατήρησης…………………………. 107
Οι προκαταλήψεις είναι ο καλύτερος εχθρός του επιστήμονα . . 110
Από την ιατρική στη Γουόλ Στριτ: αλγόριθμοι, δημοσιογραφία…
και πολιτική ……………………………………… 115
Προκαταλήψεις 2 — Η επιστροφή ………………………. 118
4 ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΟΧΟΙ ΓΙΑ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ …….. 126
Όταν επικρατεί σύγχυση………………………………. 127
Η δίκη των αλγορίθμων: ζητείται αθώωση!………………. 132
Ο πιτσαδόρος του ΜΙΤ ………………………………… 135
Προκαταλήψεις εναντίον στατιστικών: όταν οι αλγόριθμοι
ενισχύουν τις υπάρχουσες ανισότητες ……………….. 138
Πάντα θα υπάρχουν προκαταλήψεις…………………….. 140
Η μηχανική μάθηση ως παράγοντας ενίσχυσης των συνεπειών
των αλγοριθμικών προκαταλήψεων …………………. 142
Ρυθμίσεις, αυτορρυθμίσεις… και άλλες λύσεις ……………. 151
5 ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;…………………. 156
Προσοχή στους γκουρού του εικονικού ………………… 157
Η βελτίωση του αλγοριθμικού καθρέφτη: στο όριο μεταξύ
πραγματικού και εικονικού ………………………. 162
H κατηγοριοποίηση του κόσμου ως μέσο για την καλύτερη
κατανόησή του ………………………………… 168
Τα όρια των κατηγοριών (ή πώς ξέφυγα
από τις προκαταλήψεις) …………………………. 172
Μήπως η λύση είναι ο κβαντικός υπολογιστής; …………. 179
6 ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΛΓΟΡΙΘΜΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ; ………………………….. 183
Μια παρεξηγημένη επανάσταση ……………………… 186
Αγώνας μέσω της εκπαίδευσης ………………………. 194
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
13
Η επιλογή θα ανήκει σε όσους κατανοούν ……………… 197
Και ο σαρκικός έρωτας σε όλα αυτά; ………………….. 203
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ……………………………………… 211
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ………………………………………. 219
Δείτε και αυτά
-
ΚΒΑΝΤΙΚΟ ΑΤΜΟΠΑΝΚ
Η ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΑΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΧΘΕΣ -
-
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ
ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΕΚΕΙ; -
ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ
Η Επανάσταση του Κβαντικού Υπολογιστή Αλλάζει τα Πάντα στη Ζωή μας -
ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
Μεταξύ συγκρούσεων και συνεργασίας