ΤΟ ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ΔΟΜΩΝ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ.

Πρόκειται για την καταγραφή τής τριαντακονταετούς εξέλιξης δύο, αλληλένδετων μεταξύ τους, φάσεων (Τόμοι Α´ και B´) του «Όλου» μιας ενιαίας καινοτόμου παιδαγωγίας-διδασκαλίας για την Αρχιτεκτονική Σύνθεση. Αναπόσπαστο διαδραστικό στοιχείο της οποίας συναποτελεί το «Μεταλλασσόμενο Μοντέλο συγκρό­τησης πρωτογενών κατοικήσιμων χωρικών δομών».

Η πρώτη φάση (Τόμος Α´) καλύπτει διεξοδικά την (άγνωστη) «προϊστορία» της συγκεκρι­μένης παιδαγωγίας-­διδασκαλίας κατά τη δεκαετία του ’70 και στη συνέχεια του ’90, ορίζοντας ως Κεντρική Ιδέα της τον ανθρωπογενή χαρακτήρα του πεδίου αναφοράς και εφαρμογής της. Αναλόγως ορίζει και την, επίσης ανθρωπογενή, Ιδέα των αρχετυπικών κατοικήσιμων χωρικών δομών που συγκροτούνται με χρήση των στοιχείων του «Μεταλλασσόμενου Μοντέλου».

Σημειώνεται, εδώ, ο χαρακτηριστικός διδακτικός λόγος του Τάσου Μπίρη. Είναι λόγος κατά βάση βιωματικός, συχνά μαχόμενος για τις ιδέες του, πρωτογενής, πηγαίος, αυτοβιογραφικός, από καρδίας. Έτσι εξηγούνται και οι ελάχιστες συνοδευτικές βιβλιογραφικές αναφορές του σε σκέψεις και λεγόμενα τρίτων (ακόμη και σημαντικών) προσώπων.

Αντιστοίχως, η δεύτερη ενότητα (Τόμος B´, περίοδος 1999-2024) καλύπτεται από την Καθηγήτρια Ελένη Αμερικάνου και τον Επίκουρο Καθηγητή Πάνο Εξαρχόπουλο, του Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΔΠΘ στην Ξάνθη. Προστίθεται ότι αμφότεροι υπήρξαν κατά τις σπουδές τους μέλη των διδακτικών ομάδων του ­Τάσου Μπίρη και, αργότερα, φίλοι και συνεργάτες του, όπως στην περίπτωση της κατασκευής των πρώτων πειραματικών εφαρμογών του Μεταλλασσόμενου Μοντέλου στα συνθετικά μαθήματά του στο ΕΜΠ αλλά και συνδιδάσκοντας μαζί του στη σχολή τής Ξάνθης.

Από τη θέση τους αυτή, οι συγγραφείς του Τόμου B´ περιγράφουν τη νέα μορφή και δομή που προσέδωσαν στην προαναφερθείσα διδασκαλία της Αρχιτεκτονικής Σύνθεσης και τις εφαρμογές της μέσω του ­«Μεταλλασσόμενου Μοντέλου» στο Τμήμα τους. Διανοίγοντας, ταυτόχρονα, τα όρια των διδακτικών αναφορών τους και σε ανάλογες θεωρητικές και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για την Αρχιτεκτονική, την Τέχνη και την Επιστήμη, γενικότερα. Προς ­τούτο και καταθέτουν πλήθος σημειώσεων και βιβλιογραφικών αναφορών.

Εξ ου και είναι εύλογες αλλά και πολύ παραγωγικές προς όφελος του αναγνώστη τόσο οι συνάφειες όσο και οι αποκλίσεις του διδακτικού λόγου, όπως αυτός διατυπώνεται στους δύο Τόμους, για το «κοινό αντικείμενο του πόθου», δηλαδή την παιδαγωγία-διδασκαλία της Αρχιτεκτονικής Σύνθεσης.

Άλλωστε, ανάλογα πολυδιάστατη, εξόχως «ακανόνιστη», ταυτοχρόνως και εξόχως «κανονιστική», είναι η ανθρώ­πινη ζωή, αλλά και η αρχιτεκτονική που καλείται να τη στεγάσει, σε αναφορά με την «Αρχή», τη «Διάρκεια» και το «Τέλος» της (αλλά με την αριστοτελική σημασία της λέξης)…

Μέσω του, ανοιχτού σε ερμηνείες, ανθρώπινου παιδαγωγικού-διδακτικού λόγου που διατυπώνεται και στους δύο Τόμους, αυτοί μπορούν να απευθύνονται ως ζεύγος σε ένα ευρύ, σκεπτόμενο, ακηδεμόνευτο από βεβαιότητες, ακόμη και μη εξειδικευμένο κοινό.